Biologisch Medisch Centrum        Arts Paul van Meerendonk
Neurotransmitters

Deze site is opgericht door een zeer tevreden cliënt van het Biologisch Medisch Centrum

Al decennia lang is een gestage toename van mentale klachten waarneembaar. Vooral

depressiviteit, angsten, slaapproblemen en hyperactiviteit zijn veelgenoemde problemen.

Dr. Brundtland van de wereldgezondheidsorganisatie geeft aan dat een dramatische

verhoging van het aantal mentale problemen wordt verwacht.

Over de oorzaken ontstaat door onderzoek momenteel ook steeds grotere kennis van

hersengerelateerde klachten. Deze kennistoename betreft vooral de rol van

neurotransmitters.

Een paar cijfers. In Engeland worden per week gemiddeld 20 miljoen antidepressiva en

10 miljoen tranquillizers geslikt.

In Amerika is depressiviteit één van de belangrijkste doodsoorzaken aan het worden. 19

miljoen Amerikanen hebben met depressiviteit te maken.

Zo'n 500.000 Amerikaanse kinderen krijgen farmaceutische antidepressiva en 8 miljoen

kinderen gebruiken Ritalin.

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht behoren neurotransmitters tot de hormonen.

Er bevinden zich in ons lichaam drie groepen hormonen:

boodschap afgeven aan de 'doelcellen'.

diezelfde cel, of eventueel de naastliggende cel, terug te keren. Ze steken als het

ware even hun neus buiten de deur om te kijken hoe het milieu is om dit binnen

te rapporteren. Eicosanoïden zijn de meest krachtige van deze autocriene

hormonen.

om zeker te zijn dat ze niet over grote afstanden circuleren. Tot deze

hormoongroep behoren de neurotransmitters. Alle neurotransmitters worden uit

eiwitten -aminozuren- vervaardigd.

Neurotransmitters hebben een zeer belangrijke functie in de hersenen. Ze reguleren

bijvoorbeeld onze stemmingen, eetlust, slaap en onze reactie op pijn.

Onze hersenen zijn opgebouwd uit cellen die we neuronen noemen. Deze neuronen

communiceren door chemische stoffen - neurotransmitters- en elektrische impulsen.

Deze neurotransmitters worden vrijgegeven in verbindingen, synapsen genaamd. In een

fractie van een seconde komen de neurotransmitters in contact met de naastgelegen

neuronen. Het oppervlak van deze neuronen zit vol verschillende eiwitmoleculen,

receptoren genaamd.

De neurotransmitter 'zwemt' in het vocht dat door de synapsen vloeit om zo in contact te

komen met de voor hém specifieke receptor. Hij geeft het elektrische signaal door

waarna de boodschap als het ware verder door de hersenen 'reist'. Als de

neurotransmitter zijn werk heeft gedaan zijn er twee opties: óf hij wordt weer door zijn

neuron opgenomen en blijft dus in circulatie óf hij wordt afgebroken door een enzym

zoals bijvoorbeeld mono-amino-oxydase.

serotonine is verantwoordelijk voor een groot aantal klachten zoals depressies,

eetstoornissen en slaapproblemen.

controle. Een laag dopamine-niveau in de hersenen is verantwoordelijk voor de

symptomen van de ziekte van Parkinson.

geassocieerd met angst en epilepsie.

niveau van deze neurotransmitter associeert men met de ziekte van Alzheimer.

van de hersenen, herinnering, beweging, maar ook bij versnelde afsterving van

neuronen.

TryptofaanSerotonine,Melatonine5 Hydroxy-

Tryptofaan(5HTP)Serotonine,MelatonineTyrosineDopamine,Adrenaline,NoradrenalinePhen

ylalanineDopamine,Adrenaline,NoradrenalineGlutamineGABA,Glutamaat

Voor het goed functioneren van de neurotransmitter-communicatie zijn de volgende

zaken belangrijk:

vertegenwoordigen slechts 2% van het totale lichaamsgewicht maar slokken zo'n

15 tot 20% van het totale bloed in het lichaam op.

produceren om optimaal te werken. Onder een bepaald ATP niveau beginnen

hersencellen af te sterven. Omega-3 vetzuren genereren 'goede' eicosanoïden die

een goede bloeddoorstroming stimuleren.

hersenen voor bijna 100% afhankelijk zijn. Andere cellen en organen kunnen

naast glucose ook vet verbranden om ATP te produceren, neuronen kunnen dit

niet. De neuronen kunnen voor hooguit 2 minuten glucose -als glycogeenopslaan.

Dit betekent dat er een constante stroom van bloedsuiker naar de

hersenen nodig is. Een lage of sterk dalende bloedsuiker (hypoglykemie) laat als

eerste hersengerelateerde klachten zien als:

Een hoge bloedsuiker geeft vooral op langere termijn problemen o.a. met de

bloeddoorstroming.

de hersenen wordt bepaald door vet. Een groot deel van de langketenige omega-3

vetzuren is geconcentreerd in de hersenen waar ze een belangrijke rol spelen in

de celmembranen en de receptorgevoeligheid. Onderzoek laat zien dat omega-3

het serotoninegehalte kan verhogen.

het maken, verzenden en ontvangen van neurotransmitters. Mineralen regelen de

vochtbalans en het 'elektrische circuit' in de hersenen.

De hersenen spelen een uitermate belangrijke rol in het lichaam, vandaar ook dat het

lichaam allerlei maatregelen heeft genomen om de hersenen van een constante toevoer

van bloed en bloedsuiker te voorzien. Omdat de hersenen zo belangrijk zijn moeten deze

beschermd worden tegen ongewenste stoffen. Glia-cellen spelen hierbij een belangrijke

rol en zijn in grote getalen in de hersenen aanwezig. Deze glia-cellen vormen de bloedhersenbarriëre.

In tegenstelling tot andere cellen waarvan het membraan kleine openingen heeft, houden

overlappende glia-cellen de membraan gesloten. Hierdoor kunnen bepaalde moleculen

zoals slecht in vetoplosbare, te grote, verkeerd gevormde of potentieel giftige

exemplaren niet passeren. De conditie van de gliacellen is bepalend voor de doorgang

van moleculen uit het lichaam naar de hersenen.

Er zijn verschillende aandoeningen waarvan bekend is dat ze de integriteit van de bloedhersenbarrière

kunnen beïnvloeden, zodat stoffen worden doorgelaten die normaal

zouden worden geweigerd. Voorbeelden zijn: hoge bloeddruk, diabetes, beroerte, M.S.,

herseninfectie, hersentumor, hoofdtrauma, aids, ziekte van Alzheimer, teveel ammonia in

het lichaam en veroudering.

De bloed-hersenbarrière bepaalt ook in hoeverre een stof als serotonine de hersenen

vanuit het lichaam kan bereiken. Serotonine komt namelijk voor zo'n 90% in maagdarmkanaal

en bloed voor en maar voor 2% in de hersenen. Serotonine kan in de

hersenen alleen maar aangemaakt worden uit tryptofaan of 5-HTP. Uit onderzoek blijkt

dat 5-HTP makkelijker de bloed-hersenbarriëre passeert dan tryptofaan.

Mentale problemen hebben vaak een duidelijke relatie met stressfactoren. Onderzoeken

naar depressie geven duidelijk aan dat tweederde van de mensen met depressie óók lijdt

aan één of meer van de volgende ziektes: hoge bloeddruk, artritis, hart- en vaatziekten,

darmproblemen, lage rugpijn, chronische longproblemen of slaapproblemen.

Vooral de in de bijnier geproduceerde glucocorticosteroïden: cortisol, hydrocortison en

corticosterone, die effect op de hersenen hebben, zijn betrokken bij chronische stress.

Een langdurig hoog cortisolniveau veroorzaakt afsterven van neuronen, het verlies van

synapses en atrofie van de dendrieten (sprieten van de zenuwcel die prikkels geleiden in

de richting van het cellichaam).

Er wordt veel onderzoek gedaan naar de respons van het lichaam op chronische stress.

Volgens psychiater Charles Nemeroff van de Emory Universiteit in Amerika kan niet

alleen een overschot aan corticosteroïden problemen veroorzaken bij de stress respons;

er zijn ook aanwijzingen dat een overproductie van CRH (Corticotropin Releasing

Hormoon) in de hypothalamus hierbij een rol speelt.

Depressieve personen hebben een hoog CRH gehalte

Seksueel misbruikte vrouwen krijgen al bij zeer milde stress een abnormale CRH

verhoging.

Depressie wordt geassocieerd met een verhoogde productie van CRH in de

hypothalamus.

CRH geeft zijn boodschap niet alleen af aan de hypofyse maar ook aan de

amygdala, het centrale station in de hersenen dat met angst te maken heeft.

De hypothalamus-hypofyse-bijnieras speelt een belangrijke rol bij de werking van

neurotransmitters in de hersenen.

van de neuronen.

zijn voor bepaalde signalen waarbij ze teveel neurotransmitters afgeven. Zo kan

bijvoorbeeld een overschot serotonine in de synapse zorgen voor slaperigheid en

verlies aan eetlust.

functioneert minder goed of niet. Als te weinig neurotransmitter-moleculen

worden gereabsorbeerd in het neuron zijn er mogelijk onvoldoende

neutrotransmitters aanwezig voor een reactie bij het volgende signaal.

chronische ziekte. Hierdoor kan de neurotransmitter worden vernietigd vóórdat

die zijn receptor bereikt. Dit resulteert in een laag neurotransmitter niveau.

de neurotransmitter zich niet binden aan de receptor en kan het signaal niet

worden afgegeven.

receptoren kan aanmaken. Er zijn dan voldoende neurotransmitters maar ze

kunnen als het ware niet voldoende 'parkeerplaatsen' (receptoren) vinden om hun

signaal door te geven.

In het bijzonder cortisol (stress) heeft enorme gevolgen voor de balans van

neurotransmitters in de hersenen. Zo wordt er bij een te hoog cortisolgehalte in

de lever meer geproduceerd van het enzym dat tryptofaan omzet naar kynurenine

en veel minder naar 5 HTP, de voorstof van serotonine. Hierdoor wordt dus de

aanmaak van serotonine belemmerd.

Ook ontneemt cortisol de hersenen van hun enige energiebron glucose en werkt

te veel cortisol als een neurotoxine. Bovendien vermindert het de opname van

nutriënten en het hormoon DHEA.

Dit hormoon komt van nature zeer veel voor in de hersenen en is een belangrijke

'neurotropische' factor, zodat neuronen voor hun groei en bestaan afhankelijk zijn

van DHEA. Andere belangrijke 'factors' zijn NGF (Nerve Growth Factor) en IGF

(Insulin Growth Factor).Deze drie factoren stimuleren de groei van de

hersencellen.

Ook is DHEA een voorstof van de sexhormonen oestrogeen en testosteron. Een

onbalans in de sexhormonen oestrogeen, progesteron en testosteron kan leiden

tot een scala aan hersengerelateerde klachten waaronder angst, depressie en

paniek. Het belang van progesteron, testosteron en DHEA in de hersenen blijkt uit

het feit dat deze hormonen daar 20 maal meer voorkomen dan in het bloedserum.

Hypothyreoïdie heeft vaak een uitwerking op de productie van GABA dat is

gerelateerd aan het celmetabolisme. Een tragere metabolische omzetting, geeft

minder GABA.

Een chronische overgroei van schimmels en gisten, in het bijzonder Candida

Albicans, kan o.a. via daarvan afkomstige afvalstoffen problemen geven in de

hersenen.

Teveel suiker, alcohol of cafeïne.

Allergieën of intolerantie bijvoorbeeld voor melkproducten of tarwe maar ook voor

aspartaam of M.S.G.

Reacties op chemicaliën die neurotoxinen bevatten bijvoorbeeld oplosmiddelen of

zware metalen als aluminium, cadmium en lood.

Symptomen van parasitaire infecties zijn o.a. depressie.

Tekorten aan vitaminen en mineralen, in het bijzonder B1, B2, B6, foliumzuur,

B12, C, magnesium, kalium, calcium en ijzer. Oorzaken hiervoor kunnen o.a. zijn:

slecht functionerende darmen, te weinig maagzuur, te weinig enzymen van de

alvleesklier of een jarenlang slecht voedingspatroon.

Een tekort aan één nutriënt kan al een duidelijke uitwerking op de neurotransmitters en

hersenenwerking hebben en leiden tot mentale problemen. Belangrijk zijn o.a. vitamine

B6, B12, foliumzuur, magnesium, zink, lithium en rubidium.

Het was Linus Pauling die in 1968 als eerste aangaf dat onze voeding wellicht voldoende

vitamines -in het bijzonder de B vitamines- bevat om onze lichaamscellen van voldoende

voedingsstoffen te voorzien, maar dat daarmee absoluut niet zonder meer óók voldoende

voedingsstoffen voor de hersencellen worden geleverd. Dit heeft te maken met de bloedhersenbarrière;

het beschermingsmechanisme tegen toxische stoffen in de hersenen.

Vooral de water-oplosbare substanties hebben moeite deze bloedhersen barrière te

passeren. B-vitamines zijn wateroplosbaar en passeren deze barrière moeilijk. Door ze

hoger te doseren is het mogelijk om meer van de noodzakelijke B-vitamines in de

hersenen te krijgen.

Het volgende overzicht geeft voor diverse belangrijke vitamines aan wat de mogelijke

bijbehorende symptomen kunnen zijn:

Een multivitamineralen-supplement is bij mentale aandoeningen dan ook geen

overbodige luxe. Overigens kan ook een overschot aan bepaalde vitamines voor

ontregeling in de neurotransmissie zorgen. Koper is daarvan een voorbeeld.

Kijkend naar de onderzoeken van de laatste jaren dan zien we dat de hersenfunctie

wordt gedomineerd door

De belangrijkste vitamines en mineralen die bij de verschillende processen in deze

groepen betrokken zijn: vitamine B3, B6 en B12, foliumzuur, vitamine-C, magnesium,

zink, mangaan, ijzer en koper.

De grote toename aan mentale klachten heeft geleid tot een enorme stijging van

voorgeschreven farmaceutische middelen. Voorbeelden van zulke middelen zijn: Prozac,

Seroxat, Ritalin enz. Deze middelen kunnen in verschillende situaties zeker een positieve

werking hebben maar laten ook zeer veel negatieve werkingen zien(vaak onterecht

'bijwerkingen' genoemd), vooral vaak bij onterecht chronisch gebruik.

slaapproblemen, slaperigheid, duizeligheid, tremoren, zenuwachtigheid, geïrriteerdheid,

verwardheid, emotionele instabiliteit, misselijkheid, diaree, anorexia, angsten, zweten,

verminderd libido, impotentie, hoofdpijn, hoge bloeddruk, tinnitus, pharyngitis,

verwardheid, droge mond, dyspepsie.

Voor meer informatie over anti-depressiva wordt verwezen naar het boek "The

antidepressant factbook" van Peter R.Breggin.

The serotonin connection - O.J. Seiden M.D. ISBN 0-7615-1661-1

5 HTP - M.Murray N.D. ISBN 0-553-37946-1

Natural healing for depressoin-J. Strohecker ISBN 0-399-52537-8

The Brain wellnessplan - Dr.J. Lombard - C.Germano ISBN 1-57566-230-2

Mental and elemental nutriënts - Carl C. Pfeiffer Ph.D-MD ISBN 0-87983-114-6

Natural highs - P.Holford & dr. H.Cass ISBN 0-749

The anti-depressant Fact book- P.R. Breggin M.D. ISBN 0-7382-0451-X

bron: ortholon.com