Vermoeid na inspanning:


Gecontroleerde studies leverden wetenschappelijk bewijs dat cvs-patiënten hun eigen immuunsysteem verder ontregelen wanneer ze overdreven lichamelijke inspanning uitvoeren.

Onder meer oxidatieve stress (vrije zuurstofradicalen die vrijkomen in het lichaam) en complementfactoren (eiwitten geproduceerd als onderdeel van de aspecifieke immuunrespons) worden in grotere hoeveelheden aangemaakt als reactie op de fysieke inspanning.

 
Bovendien toonden deze studies aan dat de veranderingen in het immuunsysteem als gevolg van overdreven lichamelijke inspanning klinisch betekenisvol zijn: hoe meer klachten na inspanning,
hoe erger de veranderingen in het immuunsysteem.

Dit verklaart voor een deel waarom patiënten met cvs vaak slecht reageren op (te zware) oefentherapieën of overmatige fysieke activiteit. Dit laatste zien we vaak bij patiënten die op dagen dat ze zich wat beter voelen, fysieke taken willen ‘inhalen’ omdat ze die eerder die week niet hebben kunnen doen wegens vermoeidheid.

Een tweede oorzaak voor de toename in klachten tijdens en na fysieke inspanning is terug te vinden in het slecht functioneren van het pijndempend systeem. Zo vindt er bij hen een verlaging van de pijndrempel plaats als reactie op een fysieke inspanning, terwijl bij gezonde personen inspanning juist pijnstillend werkt.

Verder blijkt de pijndemping ook trager op gang te komen bij het toedienen van warmteprikkels, wat bijdraagt aan de bewijsvoering dat cvs gekenmerkt wordt door centrale sensitisatie.

Een derde oorzaak is dat het recuperatievermogen van het lichaam van patiënten met cvs ernstig verstoord is, waardoor deze patiënten vaak wel in staat zijn om fysieke activiteiten uit te voeren, maar ze achteraf veel meer recuperatietijd nodig hebben.

Ten vierde is lichamelijke inspanning een (fysieke) stressor. De belastbaarheid van het stresssysteem van veel cvs-patiënten is sterk verlaagd, wat minimaal een voorname onderhoudende factor van deze aandoening is. Men spreekt in dit verband van een verminderde functie van de hypofyse-hypothalamus-bijnier-as.

Aan de andere kant is het zo dat beweging op zich niet moet verdwijnen uit het leven van patiënten met cvs, integendeel. Het zijn enkel de overdreven vormen van lichamelijke inspanning die leiden tot malaise (bijvoorbeeld het uitvoeren van een (sub)maximale inspanningsproef of langdurig werken in de tuin). Zo weten we uit verschillende studies dat bepaalde vormen van lichaamsbeweging wel goed verdragen worden door patiënten met cvs. Daarvoor moeten ze gebruikmaken van lichaamsbeweging met lage intensiteit, en korte periodes van fysieke inspanning (3 minuten) afwisselen met rustpauzes (eveneens 3 minuten).

Belangrijke les: Ga op een dag waarop het goed gaat niet teveel doen: "omdat het vandaag goed gaat" Beperk de duur van de inspanning zoveel mogelijk. Neem echt lange pauzes, juist op een dag waarop het goed gaat. Stop er op tijd mee. Dan kun je de volgende dag en de dag daarna ook weer wat doen.